Je kent het vast wel. Je bent lekker met je paard op een bosrit geweest en je komt thuis en ontdekt bij jezelf en/of je paard een teek. Wellicht ben je al bekend met de gevolgen die een besmette teek kan hebben voor zowel mens als dier, of misschien heb je er nog nooit zo bij stilgestaan. Ik heb sinds vijf jaar de ziekte van Lyme en in deze blog wil ik jullie graag (nogmaals) attent maken op de ernst van deze ziekte voor mens en dier. Daarbij geef ik graag wat tips om de kans op een tekenbeet te verkleinen.
Wist je dat er per jaar meer dan 1 miljoen mensen worden gebeten door een teek? Hiervan krijgt 2 tot 3 op de 100 mensen de ziekte van Lyme. Dit lijkt misschien niet veel, maar als we het gaan omrekenen, dan komen we uit op 25.000 – 30.000 besmettingen per jaar (RIVM, 2019). Het aantal besmette dieren is helaas (nog) niet bekend, omdat dit lastiger te meten is.
Ziekte van Lyme
De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de Borrelia bacterie. Deze bacterie wordt overgedragen door een teek die besmet is met Borrelia. Als je gebeten bent door een teek, dan kun je een rode kring krijgen. Een rode kring duidt vaak op een besmetting, maar het kan ook zijn dat je geen kring krijgt, maar wel besmet bent. Hierdoor is het lastig te bepalen of en wanneer je besmet geraakt bent. Het is daarom belangrijk om na een beet in de gaten te houden of jij of je dier klachten krijgt.
Wanneer klachten te lang genegeerd worden, worden de gevolgen ook steeds lastiger om terug te draaien. Hoe langer de klachten genegeerd worden of onopgemerkt blijven, des te meer kans de Borrelia ziet om je lichaam binnen te dringen. Naast het binnendringen in de bloedbaan, kan de Borrelia ook binnendringen in bijvoorbeeld het centrale zenuwstelsel. Wanneer de klachten langer dan een jaar aanwezig zijn en niet behandeld zijn, wordt er vaak gesproken van chronische Lyme. (Lymevereniging, z.d.)
Het lastige van Lyme is, is dat het moeilijk te testen is, nog niet voldoende erkend wordt en veel verschillende ziekten ‘imiteert’. Lyme geeft namelijk zo’n breed ziektebeeld, dat mens en dier nogal eens een misdiagnose krijgen. Ook kun je naast Lyme, besmet geraakt zijn met zogenoemde co-infecties. Deze worden ook door de teek overgedragen, samen met de ziekte van Lyme. Bij Lyme klachten kun je onder andere denken aan: ernstige vermoeidheid, maagklachten, pijn in spieren of zenuwen, gewrichtsklachten, stijfheid, hoofdpijn, maar ook somberheid of concentratieproblemen. Dit is helaas maar een fractie van de enorme symptomenlijst.
Tekenbeten bij paarden
Bij paarden (en andere dieren) is een rode kring vrijwel nooit zichtbaar door hun vacht. Het verloop is bij paarden redelijk hetzelfde als bij mensen en uit zich dan onder andere in: wisselende kreupelheden, stijve, dikke gewrichten, koorts, gevoelige spieren, chronisch gewichtsverlies, sloomheid, gedragsveranderingen, en neurologische verschijnselen (Teken en ziekte van Lyme bij paarden, z.d.). Bij paarden zijn de klachten, net als bij mensen, dus erg divers.
Houd de teek op afstand
Het is belangrijk dat we onszelf en onze dieren beschermen tegen deze ziekte, of in ieder geval het risico beperken op Lyme en co-infecties. Wij als ruiters, verzorgers en liefhebbers van paarden, lopen vaak meer risico. Wij en onze dieren komen meer in aanraking met al het mooie groen, wat tevens het favoriete plekje is van de teek. Zorg dat je altijd een tekentang in de buurt hebt om de teek op de juiste manier te kunnen verwijderen.
Er is helaas nog geen middel wat kan voorkomen dat je deze ziekte krijgt. Wel is er sinds een tijdje een nieuwe spray op de markt, die ons en onze dieren kan beschermen tegen een tekenbeet. Met de Ticks off spray ga je beter beschermd op pad. De spray verkleint het risico op een tekenbeet bij mens en dier aanzienlijk.
Een andere optie is de Happy Skin Repellent Spray. Dit is een natuurlijke en preventieve behandeling voor paarden en pony’s die last hebben van jeuk, veroorzaakt door muggen en andere insecten. De spray houdt insecten op afstand, waardoor de kans op beten en daardoor jeuk zal worden beperkt. De actieve stoffen blijken ook effectief in het weren van teken. Uit onderzoek blijkt dat de spray werkte tegen drie typen teken:
- Ixodes ricinus = schapenteek, de meest voorkomende teek in Nederland bij dieren en mensen.
- Rhipicephalus sanguineus = hondenteek, de meest wijd verspreide teek wereldwijd.
- Amblyomma americanum = teek in Noord-Amerika, actief bij mensen en dieren.
Op basis van bovengenoemde mag worden verwacht dat de actieve stoffen ook werkzaam zijn tegen andere typen teken. Het werkingsmechanisme is dat teken bij contact met de huid waarop Repellent Spray is aangebracht, dit zo onaangenaam vinden, dat ze zich laten vallen.
Links en bronnen
- Twijfel je of jij of iemand uit je omgeving de ziekte van Lyme heeft? Doe dan de symptomen check op: https://lymevereniging.nl/wp-content/uploads/2016/09/Symptomen-checklist-.pdf.
Let wel, de check kan handig zijn bij een gesprek met een arts, maar geeft geen officiële diagnose. - Op de website van de Lymevereniging vindt je tevens meer informatie over deze ziekte.
- Meer over Teken en de ziekte van Lyme kun je vinden op: https://www.holistischdierenarts.nl/teken-en-ziekte-van-lyme-bij-paarden/.
- Ziekte van Lyme | RIVM. (2019, 31 oktober): https://www.rivm.nl/ziekte-van-lyme
Update
Wij kregen n.a.v. deze blog veel vragen over behandelingen. Die zijn niet zo maar te geven, de ziekte is erg complex. De blog van Kelly/Phytonismed.com over een ontbrekend stukje in de behandeling van Lyme geeft ook aan hoe complex de behandeling is van een dier met Lyme. In dit geval een hond.
